Psychische klachten zijn vaak ontregelend. Misschien heeft u voor het eerst klachten en herkent u uzelf momenteel niet zo goed. Of u loopt al veel langer met klachten. Of het nog maar kort is, of al lang, in beiden gevallen zijn er dingen die kunnen helpen om met uw klachten om te gaan.
Structuur en ontspanning zijn belangrijk bij uw herstel. Soms verliezen mensen de structuur in hun dag; ze zijn zo moe dat ze lang in bed liggen, missen zin om de dag te starten of brengen hele uren netflixend op de bank door of scrollen uren op de telefoon. Waar dat misschien voelt als “rust” pakken, helpt het niet om u beter te voelen. Rust en vooral ontspanning zijn zeker belangrijk, maar van weinig tot niets doen rusten wij mensen niet uit. Ontspanning vraagt ook een zekere inspanning. Zo goed mogelijk de structuur vasthouden helpt, dus op een redelijk normale tijd op staan, uzelf aankleden en als u gewend ben te ontbijten, dat ook gewoon te doen. Blijf koken, eet gezond ook al heeft u geen eetlust. Plan activiteiten op de dag die u gewoonlijk leuk vond of die ontspannend waren, ook al heeft u geen zin. En vaak is het in eerste instantie ook niet leuk. Dat hoort er helaas bij, maar onthoud: Juist doordat mensen dingen niet meer doen omdat het niet meer fijn voelt, nemen nare gevoelens toe. We worden somberder als we geen leuke dingen mee maken, we worden angstiger als we thuis blijven. En ook al is het NU niet leuk, uiteindelijk komt dat gevoel wel weer terug. Hetzelfde geldt voor sociale contacten; ook al heeft u NU geen zin om iemand te spreken en geeft het juist spanning; contacten vermijden zorgt voor meer sombere en stressvolle gevoelens. Contacten aangaan geeft op de lange termijn plezier en verbinding. Het is wel belangrijk dat u een goede balans weet te houden. Merkt u dat u weinig energie heeft, begin dan met korte activiteiten zodat het u niet uitput. Plan rustmomenten in en bedenk wat u rust geeft. Scrollen op de telefoon is voor ons brein niet rustgevend. Luister liever muziek, staar wat voor u uit het raam. Wat zijn ontspannende bezigheden? Tekenen, kleuren, puzzelen, wandelen, hardlopen, douchen of in bad met lekker veel schuim, lezen, gemasseerd worden, en nog veel meer… Ga eens ontdekken wat ontspanning geeft en wil er vooral niet goed in worden. Het gaat om dingen doen en niet om ergens goed in te zijn. Soms helpt het om te bedenken wat u als kind leuk vond om te doen. Hield u van knutselen, ga dan eens creatief aan de slag. Was u graag buiten, zoek de natuur dan op.
Als u nog werkt, zult u denken dat het met de structuur wel goed zit. Maar ook daarbij geldt dat het belangrijk is om stil te staan of er naast werk, ook nog voldoende tijd is voor ontspanning, fijne dingen en contacten. Bent u na het werk zo uitgeput dat u alleen nog maar op de bank kan hangen, overweeg dan toch om u voor een paar uur ziek te melden zodat u naast werk ook aandacht aan uzelf kunt besteden. Of bespreek met de leidinggevende of u taken kunt loslaten zodat het werk u minder uitput. Misschien dat het straks wel allemaal weer opgepakt kan worden, maar is het nu te veel.
Zoals ik al schreef; sociale contacten zijn belangrijk. We weten uit wetenschappelijk onderzoek dat twee belangrijke mensen in uw leven al voldoende zijn. Vertel mensen die belangrijk zijn wat er speelt en wat u van hen nodig heeft. Misschien is het fijn als iemand gewoon even langs komt op moeilijke dagen zonder uitgebreid te praten. Samen in de tuin werken, het huishouden doen of een film kijken kan al fijner voelen dan alleen thuis te zijn. Of het is misschien wel veel fijner als iemand op een vast moment in de week langs komt voor een stevige wandeling. Wat fijn is, is voor iedereen anders en soms is het moeilijk om te bedenken wat fijn is als u niet lekker in uw vel zit. Ga het onderzoeken. Maar geen contact is geen goed idee en laat de klachten alleen maar toenemen.
Verder hebben veel mensen met psychische klachten last van nare gedachten over zichzelf of over anderen. Soms zijn dat schuldgevoelens, of onzekerheid. Misschien wel gedachten dat niemand echt om u geeft. Somberheid kleurt ook onze gedachten waardoor we negatieve gedachten krijgen die ons weer somberder maken. Heeft u last van dit soort gedachten? Schrijf ze dan eens op en ga ze eens kritisch onderzoeken. Of bedenk wat voor gedachten er nog meer mogelijk zijn. Wat zou een ander denken? Of wat zou u tegen een ander zeggen. Afstand nemen van negatieve gedachten helpt om de negatieve gevoelens te verminderen.
Begrijpen wat er speelt kan ook helpend zijn. Ik heb een aantal fimpjes op mijn site staan die u kunt bekijken. Er zijn tal van boeken geschreven die handvatten bieden bij het omgaan met psychische klachten. U kunt eens kijken bij de (online) boekhandel of bibliotheek of u een boek kunt vinden dat u aanspreekt. Er zijn ook verschillende podcasts. Onderstaande podcast haalt veel verschillende onderwerpen aan maar er zijn ook podcasts over één onderwerp.
https://www.depodcastpsycholoog.nl (ook op spotify)
Tenslotte zijn er verschillende apps die ontspanningsoefeningen en mindfulness (meditatie) bieden of een dagboekfunctie hebben. Sommige zijn betaald maar er zijn ook goede apps die (voor een groot deel) gratis zijn, bijvoorbeeld de VGZ Mindfulness app (ook voor een groot deel gratis als je niet bij VGZ verzekerd bent), Nice Day app of Simple Habit.